Η ιστορία των παπουτσιών
11 Jan
Καταχωρήθηκε από
0 Σχόλια
21082 Προβολές
Η ιστορία των παπουτσιών είναι τόσο παλιά όσο και τα βήματα των ανθρώπων στη γη.
Βασική ανάγκη του ανθρώπου ήταν να μπορεί να κινείται με ασφάλεια, ακόμα και σε τραχύ έδαφος, προστατεύοντας τα πόδια του από ατυχήματα αλλά και από το κρύο.
Από τα αρχαιολογικά ευρήματα οι επιστήμονες υποθέτουν ότι τα πρώτα παπούτσια εφευρέθηκαν την Παλαιολιθική εποχή, περίπου 40.000 χρόνια πριν. Παρόλα αυτά, τα αρχαιότερα ευρήματα βρέθηκαν σε σπηλιά της Αρμενίας και χρονολογούνται στο 3627 π.Χ. Ήταν κατασκευασμένα από μαλακό δέρμα και δενόταν στο πόδι με ένα ενιαίο κορδόνι κατά μήκος.
Ωστόσο, αυτό που ξεκίνησε ως λύση σε ένα πρακτικό ζήτημα, έχει εξελιχθεί σε μια ποικιλόμορφη, μεγάλη βιομηχανία εξίσου ενδιαφέρουσα με την τέχνη όπως και με τη λειτουργικότητα τους. Αν και όλα τα παπούτσια μοιράζονται βασικά χαρακτηριστικά, ο χρωματισμός, τα υλικά και τα σχέδια τους έχουν μεταμορφωθεί δραστικά κατά τους αιώνες δημιουργώντας τη συναρπαστική ιστορία των υποδημάτων. Έτσι, από την εποχή ακόμα και των αρχαίων Ελλήνων και Αιγύπτιων, τα σανδάλια ήταν δείγμα πολιτισμού, καταγωγής και τάξης. Τα σανδάλια ήταν ευρέως διαδεδομένα στα θερμότερα κλίματα και στις μεσογειακές χώρες, όπου η κύρια ανάγκη των ανθρώπων ήταν να προστατέψουν το πέλμα τους, ενώ παράλληλα ήθελαν να αφήνουν το πόδι τους να αναπνέει. Ήταν κατασκευασμένα κυρίως από δέρμα, όμως στην Αίγυπτο βρέθηκαν ακόμα και από φύλλα φοίνικα ή πάπυρου.
Η μόδα των σανδαλιών διήρκεσε για αρκετούς αιώνες και διαδόθηκε πέρα των Ευρωπαϊκών συνόρων. Είδη σανδαλιών βρέθηκαν στην Ασία, σε Ινδία και Κίνα, φανερά διαφοροποιημένα όμως από τα αρχαιοελληνικά και ρωμαϊκά πρότυπα.
Και χωρίς ιδιαίτερες αλλαγές στην εξέλιξη των παπουτσιών φτάνουμε στον 12ο με 13ο αιώνα μ.Χ., όπου εν μέσω μεσαίωνα αρχίζει η παραγωγή μοδάτων σχεδίων για ευγενείς και βασιλείς. Τα σχέδια επικεντρώνονταν στην επέκταση του μπροστινού τμήματος στα δάχτυλα, όσο μακρύτερα τόσο μεγαλύτερη ήταν και η βαθμίδα αυτού που τα φορούσε…
Φτάνοντας πλέον στην Αναγέννηση και στο 16ο αιώνα, η άνοδος της πλούσιας τάξης σηματοδοτεί και την εκτεταμένη εξέλιξη των σχεδίων των υποδημάτων. Στην μπαρόκ περίοδο της Ευρώπης, τα γυναικεία και ανδρικά παπούτσια ήταν σχεδόν ίδια, αν και οι μόδες και το υλικό διέφεραν μεταξύ των κοινωνικών τάξεων. Η χρήση τους δεν περιοριζόταν στην προστασία των ποδιών, αλλά ήταν ζήτημα prestige. Παράλληλα, το ημερολόγιο έγραφε 1533, όταν η Ιταλίδα Medici, παρουσιάζει στη γαλλική μόδα τα ψηλά τακούνια, πρόδρομος των οποίων υπήρξαν οι αρχαίοι κόθορνοι και οι κινέζικες πλατφόρμες.
Περίπου δύο αιώνες μετά, το 1789, με τη Γαλλική επανάσταση έρχεται το τέλος των τακουνιών και τα πλέον δημοφιλή σχέδια είναι τα φλατ. Ενώ, ένα χρόνο αργότερα το 1790 οι Άγγλοι εισήγαγαν στα παπούτσια τα κορδόνια. Εκείνη την εποχή το βασικό υλικό κατασκευής ήταν το ύφασμα, απλό για τις χαμηλές τάξεις και μετάξι για την υψηλή κοινωνία.
Παρόλα αυτά όμως, η πιο σημαντική εξέλιξη στην ιστορία των παπουτσιών συνέβη μόλις το 1818 και αυτή δεν ήταν άλλη από τη δημιουργία των ζευγαριών. Όσο και αν σας φαίνεται περίεργο, μέχρι και το 19ο αιώνα τα παπούτσια ήταν όλα ίδια, δεν υπήρχε καμία απολύτως διαφοροποίηση μεταξύ δεξιού και αριστερού. Τον ίδιο αιώνα άρχισαν να διαφέρουν τα σχέδια μεταξύ ανδρικών και γυναικείων υποδημάτων, ενώ ξεκίνησαν να γίνονται δημοφιλείς οι μπότες, κατά κύριο λόγω στην Αμερικανική ήπειρο.
Φτάνοντας στις μέρες μας και στον 20ο αιώνα, η βιομηχανική επανάσταση έφερε δραστικές αλλαγές και στην εξέλιξη των παπουτσιών, με την προσθήκη νέων υλικών κατασκευής, όπως το πλαστικό και το καουτσούκ.
Και παρότι οι χειροτέχνες κατασκευαστές παπουτσιών έχουν μειωθεί η τέχνη τους κάθε άλλο παρά παραγκωνίστηκε. Στις μέρες μας συνεχίζουν να υπάρχουν οικογενειακά εργαστήρια αλλά και μεγάλες εταιρίες που παραμένουν πιστές στην αξία των χειροποίητων παπουτσιών.
Αν και τα στυλ υποδημάτων των ανδρών παρέμειναν σχετικά αμετάβλητα μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, τα γυναικεία παπούτσια άλλαζαν διαρκώς την εμφάνισή τους, γεγονός το οποίο ενίσχυσε ο τύπος της εποχής και η δημιουργία μεγάλων εργοστασίων. Τα γυναικεία παπούτσια ήταν τώρα τοξωτά, εξελιγμένα και φτιαγμένα για να τονίζουν το πόδι. Τα λεπτά τακούνια έγιναν στενότερα καθώς προχωρούσε η δεκαετία και καθώς η γυναικεία παρουσία στο χώρο εργασίας αυξήθηκε το ίδιο συνέβη και με τα τακούνια. Οι τάσεις των ανδρικών παπουτσιών, ωστόσο, ήταν σαφώς στατικές, oxfords και μοκασίνια παρέμειναν κυρίαρχα στο ανδρικό στυλ.
Αυτές τις μέρες, υπάρχουν παπούτσια για κάθε περίσταση, διάθεση και προτίμηση. Υπάρχει επίσης μια τάση να επανέλθει η άνεση και η λειτουργικότητα σαν κύριο χαρακτηριστικό των υποδημάτων, χωρίς φυσικά να μένει έξω από αυτή την τάση το στυλ. Παρόλα αυτά όμως, τα παπούτσια παραμένουν ως δείγμα της τάξης και κυρίως του επαγγέλματος εκείνου που τα φοράει.
Το σίγουρο είναι ότι η μόδα δεν σταματάει ποτέ και γι’ αυτό δεν μένει παρά να δούμε ακόμα τι μας επιφυλάσσει η εξέλιξη των παπουτσιών και πόσα καινούρια είδη θα γραφτούν στην μακρά ιστορία τους.
Ωστόσο, αυτό που ξεκίνησε ως λύση σε ένα πρακτικό ζήτημα, έχει εξελιχθεί σε μια ποικιλόμορφη, μεγάλη βιομηχανία εξίσου ενδιαφέρουσα με την τέχνη όπως και με τη λειτουργικότητα τους. Αν και όλα τα παπούτσια μοιράζονται βασικά χαρακτηριστικά, ο χρωματισμός, τα υλικά και τα σχέδια τους έχουν μεταμορφωθεί δραστικά κατά τους αιώνες δημιουργώντας τη συναρπαστική ιστορία των υποδημάτων. Έτσι, από την εποχή ακόμα και των αρχαίων Ελλήνων και Αιγύπτιων, τα σανδάλια ήταν δείγμα πολιτισμού, καταγωγής και τάξης. Τα σανδάλια ήταν ευρέως διαδεδομένα στα θερμότερα κλίματα και στις μεσογειακές χώρες, όπου η κύρια ανάγκη των ανθρώπων ήταν να προστατέψουν το πέλμα τους, ενώ παράλληλα ήθελαν να αφήνουν το πόδι τους να αναπνέει. Ήταν κατασκευασμένα κυρίως από δέρμα, όμως στην Αίγυπτο βρέθηκαν ακόμα και από φύλλα φοίνικα ή πάπυρου.
Η μόδα των σανδαλιών διήρκεσε για αρκετούς αιώνες και διαδόθηκε πέρα των Ευρωπαϊκών συνόρων. Είδη σανδαλιών βρέθηκαν στην Ασία, σε Ινδία και Κίνα, φανερά διαφοροποιημένα όμως από τα αρχαιοελληνικά και ρωμαϊκά πρότυπα.
Και χωρίς ιδιαίτερες αλλαγές στην εξέλιξη των παπουτσιών φτάνουμε στον 12ο με 13ο αιώνα μ.Χ., όπου εν μέσω μεσαίωνα αρχίζει η παραγωγή μοδάτων σχεδίων για ευγενείς και βασιλείς. Τα σχέδια επικεντρώνονταν στην επέκταση του μπροστινού τμήματος στα δάχτυλα, όσο μακρύτερα τόσο μεγαλύτερη ήταν και η βαθμίδα αυτού που τα φορούσε…
Φτάνοντας πλέον στην Αναγέννηση και στο 16ο αιώνα, η άνοδος της πλούσιας τάξης σηματοδοτεί και την εκτεταμένη εξέλιξη των σχεδίων των υποδημάτων. Στην μπαρόκ περίοδο της Ευρώπης, τα γυναικεία και ανδρικά παπούτσια ήταν σχεδόν ίδια, αν και οι μόδες και το υλικό διέφεραν μεταξύ των κοινωνικών τάξεων. Η χρήση τους δεν περιοριζόταν στην προστασία των ποδιών, αλλά ήταν ζήτημα prestige. Παράλληλα, το ημερολόγιο έγραφε 1533, όταν η Ιταλίδα Medici, παρουσιάζει στη γαλλική μόδα τα ψηλά τακούνια, πρόδρομος των οποίων υπήρξαν οι αρχαίοι κόθορνοι και οι κινέζικες πλατφόρμες.
Περίπου δύο αιώνες μετά, το 1789, με τη Γαλλική επανάσταση έρχεται το τέλος των τακουνιών και τα πλέον δημοφιλή σχέδια είναι τα φλατ. Ενώ, ένα χρόνο αργότερα το 1790 οι Άγγλοι εισήγαγαν στα παπούτσια τα κορδόνια. Εκείνη την εποχή το βασικό υλικό κατασκευής ήταν το ύφασμα, απλό για τις χαμηλές τάξεις και μετάξι για την υψηλή κοινωνία.
Παρόλα αυτά όμως, η πιο σημαντική εξέλιξη στην ιστορία των παπουτσιών συνέβη μόλις το 1818 και αυτή δεν ήταν άλλη από τη δημιουργία των ζευγαριών. Όσο και αν σας φαίνεται περίεργο, μέχρι και το 19ο αιώνα τα παπούτσια ήταν όλα ίδια, δεν υπήρχε καμία απολύτως διαφοροποίηση μεταξύ δεξιού και αριστερού. Τον ίδιο αιώνα άρχισαν να διαφέρουν τα σχέδια μεταξύ ανδρικών και γυναικείων υποδημάτων, ενώ ξεκίνησαν να γίνονται δημοφιλείς οι μπότες, κατά κύριο λόγω στην Αμερικανική ήπειρο.
Φτάνοντας στις μέρες μας και στον 20ο αιώνα, η βιομηχανική επανάσταση έφερε δραστικές αλλαγές και στην εξέλιξη των παπουτσιών, με την προσθήκη νέων υλικών κατασκευής, όπως το πλαστικό και το καουτσούκ.
Και παρότι οι χειροτέχνες κατασκευαστές παπουτσιών έχουν μειωθεί η τέχνη τους κάθε άλλο παρά παραγκωνίστηκε. Στις μέρες μας συνεχίζουν να υπάρχουν οικογενειακά εργαστήρια αλλά και μεγάλες εταιρίες που παραμένουν πιστές στην αξία των χειροποίητων παπουτσιών.
Αν και τα στυλ υποδημάτων των ανδρών παρέμειναν σχετικά αμετάβλητα μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, τα γυναικεία παπούτσια άλλαζαν διαρκώς την εμφάνισή τους, γεγονός το οποίο ενίσχυσε ο τύπος της εποχής και η δημιουργία μεγάλων εργοστασίων. Τα γυναικεία παπούτσια ήταν τώρα τοξωτά, εξελιγμένα και φτιαγμένα για να τονίζουν το πόδι. Τα λεπτά τακούνια έγιναν στενότερα καθώς προχωρούσε η δεκαετία και καθώς η γυναικεία παρουσία στο χώρο εργασίας αυξήθηκε το ίδιο συνέβη και με τα τακούνια. Οι τάσεις των ανδρικών παπουτσιών, ωστόσο, ήταν σαφώς στατικές, oxfords και μοκασίνια παρέμειναν κυρίαρχα στο ανδρικό στυλ.
Αυτές τις μέρες, υπάρχουν παπούτσια για κάθε περίσταση, διάθεση και προτίμηση. Υπάρχει επίσης μια τάση να επανέλθει η άνεση και η λειτουργικότητα σαν κύριο χαρακτηριστικό των υποδημάτων, χωρίς φυσικά να μένει έξω από αυτή την τάση το στυλ. Παρόλα αυτά όμως, τα παπούτσια παραμένουν ως δείγμα της τάξης και κυρίως του επαγγέλματος εκείνου που τα φοράει.
Το σίγουρο είναι ότι η μόδα δεν σταματάει ποτέ και γι’ αυτό δεν μένει παρά να δούμε ακόμα τι μας επιφυλάσσει η εξέλιξη των παπουτσιών και πόσα καινούρια είδη θα γραφτούν στην μακρά ιστορία τους.